Mafia nghĩa đen chỉ là nơi trú ẩn. Sau mới thành tên một hội kín bành trướng mạnh kêu gọi toàn dân đứng lên chống lại bọn thống trị mấy thế kỷ liền đè đầu cưỡi cổ dân Sicily. Suốt trong lịch sử loài người có vùng đất nào bị đô hộ tàn bạo bằng hòn đảo này? Khố rách cũng khổ mà có tiền của đất đai cũng không hơn! Sau này dân Sicily bị hết bọn đại điền chủ quý tộc bóc lột đến cấp lãnh đạo tôn giáo đè đầu cất không nổi. Để nắm đầu bọn nông dân, mục tử giới thống trị phải có cả một bộ máy Cảnh sát sẵn sàng thẳng tay đàn áp khủng bố. Dân Sicily căm thù lính đến đó... muốn mạt sát thật thậm tệ chỉ việc chửi "Mày là cớm" là mất mặt ghê gớm.
Vì bọn thống trị quá tàn bạo lại có uy quyền tuyệt đối nên dân Sicily dần dà có căm thù uất hận đến xương tủy cũng bảo nhau cố nén xuống, tập nhịn nhục cho quen. Bộc lộ làm gì để mất mạng? Lo giữ gìn đến nỗi không dám cất tiếng đe dọa một ai kia mà? Nhà nước, công quyền là kẻ thù nên có việc tranh chấp cần giải quyết với nhau họ đến nhờ hội kín Mafia.
Tổ chức Mafia củng cố uy quyền bằng luật omerta nghĩa là làm thinh, câm nín. Dân quê Sicily kín miệng đến nỗi người lạ hỏi đường cũng làm thinh. Trong nội bộ Mafia có tội nào đánh chết bằng tội mật báo Cảnh sát? Dù chỉ đi thưa lính, tố cáo một thằng vừa giết hụt mình hay vừa đánh đập mình có thương tích. Sau cùng luật omerta trở thành một đạo sống của mọi giới. Chồng con bị giết con gái bị hãm hiếp, người đàn bà chính gốc Sicily chẳng bao giờ đi thưa lính, nhờ nhà nước giải quyết.
Vì nhà nước không có quyền đó. Phải là Mafia! Mãi sau này Mafia vẫn hành xử quyền đó, tới một mức độ nào. Ở địa hạt xã hội thì mỗi khi hoạn nạn người dân địa phương vẫn tìm đến Ông Trùm, đói khổ hay thất nghiệp cũng chạy tới Ông Trùm nhờ vả.
Nhưng còn một sự thực mà vị y-sĩ già Taza không nói ra. Michael phải tự tìm hiểu một mình là tổ chức Mafia còn là công cụ bất hợp pháp của bọn có tiền, tay sai cho quyền thế. Nó là cả một cơ cấu sa đọa, một tập thể chống cộng sản, đi ngược lại tự do mà cũng là một bộ máy bóc lột tiền của tất cả nhưng cơ sở nào làm ra tiền.
Mãi đến lúc ấy Michael mới hiểu ra tại sao những con người như bố nó thà đi ăn cướp giết người còn hơn làm một thằng dân lương thiện. Con người có đầu óc nhất định không thể chấp nhận nổi sự nghèo đói, sợ sệt, nhục nhã của một thằng dân lành Sicily? Nó cùng mạt kinh khủng.
Có lần bác-sĩ Taza đề nghị đưa Michael lên Palermo vô thăm một động chơi cho biết nhưng nó buộc lòng phải từ chối. Du dương làm sao nổi khi gò má bên trái còn in hằn kỷ niệm cú đâm Mc Closkey. Mãi lo lánh nạn cấp tốc vết thương chỉ băng bó sơ sài chớ đã kịp chữa chạy gì đâu? Chỗ xương nhỏ bể vụn cũng lành nhưng đâu chịu nằm đúng khớp... nên Michael bị lệch hẳn gò má trái. Nó gồ ghề, nó vẹo sang một bên nên nhìn ngay mặt còn đỡ chớ nhìn từ phía trái qua thì bẩn quá. Xưa nay Michael vẫn có mặc cảm xí trai nên bị chỗ gò má này càng lấy làm đau khổ nữa.
Sự thực chỗ gò má nhức đi nhức lại hoài. Mỗi lần nó hành thì xin bác-sĩ Taza vài viên thuốc uống là hết nhưng chỉ ít hôm sau lại tái diễn. Ông cụ y-sĩ nhà từng đề nghị "Để tao lo một lần một cho" nhưng sức mấy nó dám? Dù mới gần gũi ít ngày Michael cũng biết cả xứ Sicily này có lẽ kiếm không thể ra một thầy thuốc tồi như ông nội này! Nó để ý thấy cuốn sách nào cụ Taza cũng vồ lấy đọc bằng thích, trừ sách thuốc . Dám không hiểu nó nói cái gì lắm! Mà thực tế, chính miệng cụ y-sĩ nhìn nhận vậy!
Hồi đó thì ra cụ cũng làm sinh viên Đại học y khoa Palermo ít lâu, nhưng bữa thi ra trường cậu Taza được một tay capomafioso bảnh nhất Sicily có lời gởi gấm với ban Giám khảo nên làm gì không đậu? Huống hồ người còn hạ cố đến tận Hội-đồng thi để thảo luận cùng với quý vị giáo sư giám khảo về vụ "nên cho thằng này bao nhiêu điểm"! Nội cái bằng y khoa bác-sĩ của cụ Taza cũng nói lên đầy đủ sự nhũng nhiễu của Mafia đối với xã hội lương thiện. Bằng cấp như vậy đó nên ở xã hội Sicily tài nghệ, đạo đức, siêng năng đâu có đất đứng? Mấy thứ đó mà làm quái gì... làm sao mạnh bằng một tiếng nói của 1 bố capomafioso ? Ở Sicily Bố-Già cho nghề gì là có quyền làm nghề đó.
